Er is er een jarig! In het jaar 2025 wordt het vak filosofie gedurende 25 jaren aangeboden op de beide scholen in Weert: Het College en de Philips van Horne. Een mijlpaal is dus bereikt.
Toen het vak in Nederland in het jaar 2000, bij de millenniumwissel, een regulier examenvak werd, was Weert er snel bij. Gedurende al die tijd daarna heeft het filosofie als keuzevak gefigureerd in de bovenbouw van havo en vwo. Op enkele jaren na was één docent de verantwoordelijke en uitvoerende docent, en die pendelde.
Filosofen
Filosofie is (net als wiskunde) een zeer oud vak. Filosofen proberen de werkelijkheid in de brede zin van het woord denkend te vatten. Hierbij is een open kritische houding vereist waarbij in beginsel niets wordt buitengesloten (tegenwoordig inclusiviteit genoemd). Alle perspectieven worden onderzocht en gewogen. Zonder een zekere abstractie en distantie is er geen sprake van filosofie, en valkuilen zijn populariseren en moraliseren. Filosofen hebben vrije en verrassende inzichten, niet alleen in de begintijd van de Griekse filosofie, maar in alle tijden en zeker ook nu nog. Het is nog steeds, misschien wel meer dan ooit, van belang de wereld denkend te vatten.
Filosofische attitude
De leerlingen in al die jaren hebben ervaren welke winst het zelf willen nadenken oplevert. In beroep en persoonlijk leven werkt een filosofische attitude sterk door, en wel dagelijks. Via liefst oorspronkelijke filosofen, zelf reflecterend, van allerlei te weten komend over onder meer wijsgerige antropologie, metafysica, ethiek en esthetica, en op basis daarvan een eigen kritische mening vormen, dat is steeds wat er in lessen filosofie gebeurde.
Geen keuzevak meer
Alle directies hebben gedurende deze jaren op beide scholen het vak filosofie mogelijk gemaakt en ondersteund. Met ingang van het schooljaar 2025-2026 zal het vak echter verdwijnen in Weert. Keuzevakken worden vandaag de dag aangeboden als op een (economische) markt, en de markt is het vak niet gunstig gezind momenteel. Een goed idee om vakken op de markt aan te bieden? Daar valt over te twisten, het is ook mogelijk dit te doen vanuit een (andere) visie. In elk geval is al bekend uit de Griekse filosofie dat sofistiek en filosofie elkaar niet goed verdragen.
Is er een feestje? Dat is er al die jaren geweest. In alle bescheidenheid. Joie de penser, joie de vivre.
Coen van den Houten